Ilık bir sonbahar sabahıydı. Öğretmen her zamanki saatinde lojmandan dışarıya çıktı. Kapının önünde durup etrafını izlemeye başladı. Akşamdan bu yana yağan yağmur henüz dinmemişti. Köyün üzeri yoğun bir sis tabakasıyla örtülüydü. Köyün en heybetli yapısı olan cami, karşı-sındaki üç katlı bina, köy odası hiç biri görünmüyordu. Öğretmen bakışını az ötesindeki okula yönlendirdi. Okulu zar zor seçebiliyordu. Kollarını iki yana açarak, derin bir nefes aldı. Sisten zor seçebildiği okula bir kez daha bakarken, ‘öğrencilerim gelmiştir’ diye mırıldandı. Çanta-sını başına siper edip, ağır ağır merdivenlerden indi.

Sınıfa girdiğinde öğrencilere “Günaydın çocuklar!” diyerek onları selamladı. Öğrenciler öğ-retmenlerine “Günaydın öğretmenim!” diyerek karşılık verdiler. Ders hazırlığı başlayacaktı ancak ortamdaki gizemli hava buna izin vermiyordu. Gizemli havanın ilk verisi öğrencilerin sessizliğiydi. Hani derler ya “çıt çıkmıyor”, işte öyle bir durumdu söz konusu olan. Masasına ulaşan öğretmen etrafına göz gezdirdi. Okulun aydınlatması olmadığı için ortam zar zor seçi-liyordu. Ortadaki iki masada kova mı vardı? Daha dikkatli bakma çabası içindeyken, gözleri karanlığa uyum sağlamaya başlamıştı bile. Şimdi öğrenciler, sıra ve masalar daha görünür olmuşlardı. Bu görüntüye iki de kova eklenmişti. Islanmış iki masanın üzerine kova yerleşti-rildiği rahatlıkla görülebiliyordu. Öğrenciler ve kovalar…

Öğretmen kova ve öğrenci ilişkisini anlamlandırmaya çalışırken; tavan tahtalarının arasında birikmiş su kümesinden bir damla süzülmüştü bile. Damla yukardan aşağıya hızla inerek bir kovanın içine düştü. Çıkardığı ses şıp oldu. Anlaşılan bu kovada su birikmişti. Damlanın çı-kardığı ses boşlukta dalga dalga yayılarak, kulaktan kulağa dolaşıp yitiverdi. Öğrenciler bir-birleriyle bakıştılar. Bazıları da aralarında fısıldaştılar. Bir de gülüşme beklenirdi ama hiç kimse gülmedi. Düşen damlanın ardından bir başka damla süzüldü aşağıya. O da diğer kovaya indi tıp diye. Bu kova boştu işte. Fısıltıya devam edildi ama yine gülme yoktu. Arkasından bir başka damla, sonra bir başkası ve öteki…

Kovalara inemeyen damlalar da vardı tabi. Onlar ise masanın üzerine ya da yere iniyordu. Yere düşenler pıt sesi çıkarıyordu. Toprak zeminden olsa gerek. Aslında dikkatli bir kulak bu üç sesten daha fazla ses olduğunu da fark edebilirdi. Ama bize durumu ifade etmek açısından bu üç ses yeterli. Şu kadarını söyleyelim ki; damlalar düştükleri yere, kovanın cinsine, içinde su olup olmamalarına, kovayla olan mesafelerine ve büyüklük küçüklüklerine göre farklı ton-da sesler çıkarıyorlardı şıp, tıp, pıt diye. Sesler rahatsız edici değildi. O kadar düzenli iniyor-lardı ki; çıkardıkları sesler güzel bir melodiyi andırıyordu.

Öğretmen ve öğrenciler birbirlerine bakışıyor ama ses çıkarmıyorlardı. Hiçbir bu melodiyi insan sesiyle bozmak istemiyordu sanki…

Damlaların sayıları arttıkça çıkardıkları seslerde çeşitlendi. Çok seslilikte arttıkça arttı. Öğ-retmen bir ara ritim de tuttu ama…

Zaman ilerledikçe damlaların hem sayıları hem de çıkardıkları sesler çoğaldı. Sakin düşüşler yerini delice inişlere bıraktı. Bu düzensiz bir yarış haliydi. Yarışa yeni damlalar da katlıyordu. Şimdi bir uyumdan söz edilemezdi. Artık çıkardıkları sesler uyumdan çok uyumsuzluğu yan-sıtıyordu. Seslerdeki uyumsuzluk ise kulaklara gürültü olarak ulaşıyordu.

Öğretmen bu kez ritim tutma yerine kafasını avuçlarının içine alarak hareketsiz kaldı. İnen her damla kafasına iniyordu sanki. Bu halde fazla bekleyemezdi. Sessizce yerinden doğruldu. Hiçbir şey konuşmadan yavaş adımlarla kapıya yöneldi.

Dışarıda yağmurun hızı artmış sisin yoğunluğu azalmıştı. Camiye takıldı gözleri... Heybetine ve güzelliğine diyecek yoktu. Çevresindekilere tepeden bakan kibirli bir hali vardı. Bütün kibirliliğiyle çevresindeki yapıları izliyor, bakışlarını sürekli gezdiriyordu. Bir ara bakışlarını karşısında duran üç katlı binada sabitleyerek konuşmaya başladı. Aslında buna konuşma değil kükreme denilebilirdi.
“Bakın ben bu insanlar için hepinizden çok daha önemliyim! Tanrının huzurunu temsil ediyo-rum burada. İnsanların öbür dünyaya hazırlanmalarının aracı oluyorum. İlahi bir karakterim, anlaşılmaz gizemli bir yönüm var. Bu gizem, beni saygın duruma getiriyor. Ayrıca onlar için, bu dünyanın verdiği sıkıntılardan kurtulmalarının aracı oluyorum. Tabi bu durumda da olabil-diğince saygı görüyorum.”diyerek göğsünü kabarttı.

Bu apaçık diğer yapılara meydan okumaydı, böbürlenmeydi. Diğer yapılardan ses çıkmıyor-du. Çoğu yapı, gözlerini camiden kaçırarak, bir başka yöne bakma çabası içindeydiler. Cami-nin güzelliği ve büyüklüğü karşısında söyleyecek söz bulamıyorlardı. Sus pus olmuşlardı.

Sessizlik uzun sürmedi. Caminin karşısındaki üç katlı bina:
“Belki sana önem veriyorlar. Ama bak sen şu güzelliğime... Köyün en güzel yapısıyım. Ya-nımdan geçen herkes bana kıskançlıkla ve hayranlıkla bakmadan edemiyor. Beni yaptıran kişi, yani sahibim Avrupa’ da çalışıyor. Sahibimin oradan getirdiği bir plana göre yapıldım. Güzelliğimi çekiciliğimi de oradan alıyorum. Siz sahibimin köy meydanına inişi görmelisiniz. Başı dik ve gururlu. Sana ne bundan demeyin sakın. Sanki insanlara selamı o değil ben veri-yorum. Her sohbetinin konusu benim. Ağzından çıkan her sözcük sanki benim ağzımdan çıkı-yor. Bütün ilişkilerini de ben kuruyorum. Beni yaptırmak için harcadığı para ise inanılmaz.”

Cami beklemediği bu sözler karşısında biraz gerildi. Ama belli etmedi. Sözler karşısında sinirlenmenin güçsüzlük olacağını düşünüyordu:
“Ya benim için harcananlar. Benim için gösterilen duyarlılığı görmüyor musunuz? Bu insan-lar benim için seferber oluyorlar. Yokluk yoksulluk içinde yaşamalarına rağmen benim için çalışıyorlar. Yapımı bitirebilmek için bütün olanaklarını seferber ediyorlar. Para toplamak için gitmedikleri köy, kasaba, ulaşmadıkları insan kalmadı. Her gittikleri yerde güzelliğimden söz etmekten ve benimle gururlanmaktan da geri durmuyorlar. Dinleyenlerin ağzı açık kalıyor.”

Üç katlı bina:
“Sen hele benim odalarımı bir gör öylesine…”

Cami bir kahkaha atarak üç katlı binanın sözünü tamamlamasına izin vermedi. Binanın sesini kesebilmenin keyfiyle de: “Odaları varmış” diyerek sözüne devam etti:
“Ya benim iç bölmemin genişliği? Bu köyün nüfusunun iki katını alabilirim. Hani bazıları ‘Bu kadar büyük caminin buraya ne gereği var. Bir şeyler yapacaksanız biraz da okula yapın.’ diyenler de oluyor. Ama onlar kıskançlıklarından ve inançsızlıklarından ne söyleyeceklerini bilemiyorlar. Bakın şu kubbeme. Böyle muhteşem bir şey gördünüz mü? Halılarıma bakın. Tek parça ve boydan boya, özel ısmarlanmış. Ya avizelerim? Onları bir görmelisiniz. Avizele-rimin aydınlatması gecenin karanlığını rengarenk aydınlatan, havai fişeklerini kıskandıracak kadar güzel görüntü veriyor. Kısacası güzelliğime söz olamaz. Ayrıca benim mistik havam tüm değerlerin üzerindedir.”

Cami üstünlüğün kendinde olduğunu düşünerek sustu. Üç katlı binanın vereceği tepkiyi bek-lemeye başladı.

O sırada caminin susmasını fırsat bilen köy konağı sürpriz bir şekilde sohbete karıştı:
“Hele şunlara bakın! Çok fazla gururlandınız. Havanızdan da geçilmiyor. Kendinizle o kadar ilgilisiniz ki çevrenizdeki değerleri görmüyorsunuz. Gözleriniz o kadar kör olmuş ki bendeki değeri görmeniz mümkün değil. Bakın ben bu köyün en önemli yapısıyım. Köye gelen misa-firlere yataklık edeceğim. Bunu anlayabiliyor musunuz?”
Çevresini şöyle bir süzdükten sonra söze ne kadar iyi başladığını düşünerek, “Sanmam ” de-di. Sonra da konuşmasını sürdürdü:
“ Bakın misafir diyorum size: Konukseverlik, gelenek, görenek ama siz ne anlarsınız bu de-ğerlerden. Ben Türk insanının konukseverliğinin aracısı oluyorum. Bu arada iki katlı olduğu-mu da anımsatmak isterim.”

Üç katlı bina alaycı bir tebessümle:
“Köye gelen misafirlere yataklık edecekmiş. Sen bu köye yılda kaç misafir geldiğini biliyor musun? Topu topu yılda beşi geçmez. Onlar da köyde kalmaz. Olsa olsa sen muhtarın ara sıra kapısını açtığı bir yapı olursun. Bu halinle birkaç yıl sonra dökülüp gideceksin. Sonra da adın virane olarak anılmaya başlayacak.”

Köy odası bu sözler karşısında incinmişti. Ses tonunu biraz artırarak:
“Ben şu anda bana verilen değeri bilirim. Muhtarla öğretmenin konuşmasını dinledim. Köy odasını yapmadan okula bakamayacağını söylüyordu. Benim köy için ne kadar önemli oldu-ğumu anlatıyordu. Ayrıca yapımıma harcanan paranın devletin parası olduğunu da belirtmek isterim. Şu anda üzerimde de üç işçi durmadan çalışıyor. Ayrıca köyün gururu olduğumu da söyleyebilirim.”

Okul, bütün bu konuşmaları ses çıkarmadan dinliyordu. İçinden sohbete katılmak geçiyordu. Ancak buna bir türlü cesaret edemiyordu. Yapıların böbürlenmeleri karşısında söyleyecek bir söz bulamıyordu. Aslında yüzlerce öğrencinin eğitimine aracılık ettiğini, eğitim öğretimin en yüce değer olduğunu, insanın insanlaşmasına olan katkısını gururla anlatabilirdi. Ayrıca onla-ra kendilerinin mistik, gelenekçi ve bireyci yaşama hizmet ettiklerini söyleyebilirdi. Ancak bunu yapamıyordu. Kafası karma karışıktı. Değer neydi? Önem neydi? Onlara soyut bir de-ğerden mi söz edecekti? Kendinin değerli olduğunu nasıl düşünecekti? İşte durumu ortadaydı. Ayakta zor duruyordu. Yapılış tarihini bile hatırlamıyordu. Bütün sıvaları dökülmüş, aydın-lanması için elektik bile bağlanmamıştı. Bahçe duvarları yıkılmış olmasına rağmen bir tek taş koyan olmamıştı. Bırakın duvarına taş koymayı, bahçesinde dikili tek bir ağacı bile yoktu. Bu güne kadar ne köylüden nede devletten bir ilgi görmüştü. Bu haliyle bir değer olduğunu nasıl söyleyebilirdi? Söylese de buna kim inanırdı? Haydi inandırdı diyelim. Peki buna kendisi na-sıl inanacaktı? Başkasının inandırması kendisinin değer olduğunun kanıtı olabilir miydi? Köy-lüden ve devletten görmediği değeri kendisinde nasıl görecekti?

Umutsuzlukla öğretmeni taradı gözleri. Umuda dair bir kıvılcım mıydı aradığı? Öğretmen halen kapısının önünde duruyordu. Taş kesilmiş gibi hiç kımıldamadan uzaklara bakıyordu. Kim bilir neler düşünüyordu? O da mı umutsuzdu o da mı değer karmaşası yaşıyordu? Yaşa-mından kaç öğretmen geçtiğini düşündü bir an, ama çıkaramadı. Hepsi de kendi çabalarıyla yapımı onarmaya çalışmıştı. Tek ilgiyi ve sıcaklığı da onlardan görmüştü. Bu yeterli bir gurur sayılabilir miydi? Beklide... Peki ya öğrenciler? Onların sıcaklığı, okul sevgisi, gülüşleri, bah-çesinde cıvıl cıvıl oynamaları yeterli değil miydi? Gururlu başı dik olmak için yetersiz şeyler miydi bunlar? Belki de yeterliydi. Ama… İçindeki hüzün bir kat daha arttı işte.

Öğrenciler gülüşmeye ve oynaşmaya başlamıştı bile. Çocukların gülüşmeleri bir sancıya dö-nüşüyordu içinde. Yağmur damlaları ile gözyaşları birleşerek yüreğine akıyordu. Kovaya, masaya yere… Gözleri sisi aradı. Sis ormanın içerisine doğru çekiliyordu. Sisin ormanın içle-rine doğru çekilişini izlerken, yüreği bir kez daha burkuldu. Dudaklarından belli belirsiz söz-cükler döküldü:
“sis, sis !”
Yapıların gülüşmeyle karışık gururla bezenmiş sohbetleri devam ederken, okul çekilen sise bir kez daha bakarak iniltiyle mırıldandı:
“Gitme, gitme beni ört ! ”

Okul böylesine umutsuzluk ve karamsarlık içerisindeyken: öğretmen içeriye girdi. Çocuklar içeride damlaları oyun haline getirmişlerdi. Birbirleriyle şakalaşıyorlardı. “Şıp, tıp, pıt” diye. Öğretmen de oyuna katıldı şıp, tıp, pıt. Okulun içi kıpır kıpırdı.
Öğretmen:
“Bakın çocuklar,”dedi. “Yağmur suyu tahtaların arasında birikiyor ve sonra bir kısmı tutuna-mayarak hızla aşağıya iniyor. Biz bu su kümesinden kopan suya damla diyoruz. Eğer yer çe-kim kuvveti olmasaydı sizce…”

Okulun yüzüne bir gülümseme yayıldı. Öğretmen öğrenci iletişimi arttıkça içindeki sıkıntı heyecan ve coşkuya dönüştü. Karamsarlığıysa umuda… “İşte” diye mırıldandı “işte değer, en değerli varlıklarımız geleceğimiz çocuklar. Benim bağrımda yeşeriyor. Değerim birileri tara-fından bilinmese de gelecek benim bağrımda şekilleniyor,”diyerek başını dikti. Diğer yapılara baktı. Küçümseme yoktu bakışlarında, ama bir parıltı bir güven vardı.
Seslendi yapılara:
“Hey arkadaşlar…”

(Şirince'den Not: Bu öykü “Şirince Damar” Şiir, Öykü ve Deneme Yarışması'nda 'Övgüye değer" bulunmuştur.)

Copyright © Şirince Paylaşım Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2008-09-17 (2601 okuma)